Oneworld publiceerde een drieluik waarin verschillende medewerkers van Dimbayaa het probleem van infertiliteit een gezicht geven. Deel 2: De heilige krokodillen poel Katchikally
Katchikaly, de Heilige Krokodillenpoel
Middenin het plaatsje Bakau ligt een klein tropisch bos van eeuwenoude bomen en prachtige bloemen. Via een slingerpaadje bereik je de poel, die wordt bewoond door zo’n honderd nijlkrokodillen. De krokodillen liggen in en om de poel en schijnen alleen vis te eten. Toeristen maken er foto’s terwijl ze naast een krokodil neerhurken, bezoeken het nabij gelegen museum en kopen nog snel een flesje Fanta voor ze weer verder gaan. Gambiaanse vrouwen komen hier om zich, bijgestaan door vrouwen van de Bojang clan die speciaal getraind zijn in de rituelen, te wassen met het heilige water van de poel.
De geschiedenis van de poel gaat terug tot de 16e eeuw toen de familie Bojang, ook nu nog eigenaar van het land, de enige bron van zoet water van Bakau beheerde. Op een dag, zo gaat het verhaal, waren twee Bojang broers palmwijn aan het tappen toen een vrouwelijke jinn, een soort geest, bij de poel aankwam. Ze boog zich voorover om water op te scheppen toen het kind dat ze op haar rug droeg in de poel viel. Ze schreeuwde het uit van schrik. De broers kwamen aanrennen en troffen de vrouw in tranen terwijl ze ‘Kachikaly!’ schreeuwde: ‘Pick it up and put it down’.
De broers doken in het water en vonden het kind zittend op een grote steen. Snel haalden ze het naar boven en uit dank sprak de jinn een gebed uit en verklaarde dat de poel voortaan een heilige plek was waar het water helende krachten heeft en waar ‘elke vrouw die zich hier ritueel wast – mits ze in de tussentijd niet met een andere man dan haar echtgenoot naar bed gaat – binnen een jaar een kind zal baren’. De familie Bojang zou voor altijd het beheer houden over de poel en zijn helende krachten. De broers op hun beurt offerden het eerste wat ze die dag in hun netten vingen, twee krokodillen, die in de poel warden losgelaten. Deze twee krokodillen hebben vele generaties voortgebracht en leven voort in de huidige krokodillenfamilie van Katchikaly.
Nu komen de vrouwen vaak in groepjes en baden zich een voor een in het heilige water van de poel. Na de wassingen wordt hen nogmaals op het hart gedrukt vooral niet vreemd te gaan en krijgen ze een flesje van het heilige water mee om zich thuis mee te besprenkelen vroeg in de ochtend, en voor het naar bed gaan. In ruil gooien ze colanoten in de poel, en laten geld en colanoten achter voor de ouderen van de familie Bojang. “En het werkt”, zegt Musa, een van de beheerders van de poel “because it‘s mental. De kracht van het geloof kan sterk zijn.” Deze vrouwen, die vaak enorm onder druk staan van echtgenoot, schoonfamilie en lokale gemeenschap, vinden hier begrip, troost en nieuwe hoop.
Cynthia Witsenburg is fertiliteitsarts in Gambia en medeoprichter van Dimbayaa Fertility for Africa.